POPÜLER DİYETLER VE VÜCUDUMUZA ETKİLERİ

 

Şişmanlık, vücudun yağ kütlesinin yağsız kütleye oranla aşırı artış göstermesi olarak ve aynı zamanda metabolik, genetik, psikolojik, kültürel faktörlerin sebep olduğu bir hastalık olarak ifade edilmektedir. Ağırlık kaybında ise önemli olan yağ kitlesinin azalmasıdır. Yağ kitlesinin azalması içinde sağlıklı beslenme programlarının uygulanması gerekir. Ancak günümüzde artık her yerden, medyadan, televizyondan, komşularımızdan yeni diyetler duyuyoruz. Bu diyetler özellikle beslenme alışkanlıklarını değiştirmeyi göze alamayanlar için oldukça cazip. Ancak bu son dönemlerdeki diyetlerle zayıflamak kas ve su kitlesinden kayıplarla sağlanıyor. Kısa vadede etkili gibi görünseler de uzun dönemde kişiyi ölüme kadar götürebiliyor.

 

• Yüksek Proteinli Diyetler ( Dukan Diyeti)

Protein ağırlıklı diyetlerin yağ yakımı üzerine olumlu etkisinin olduğu bilinmektedir.. Ancak bilindiği gibi, protein içeriği yüksek diyetler kas geliştirme ve yağ yakma üzerine etkili değildir. Sadece düzenli fiziksel aktivite ve çalışma kas gücünü geliştirir. Et, tavuk, balık, peynir, süt, yumurta gibi proteinli besinlerin fazla alınması durumunda bazı vitamin ve mineraller karbonhidrat ve posa alımları yetersiz kalacaktır. Özellikle karbonhidrat miktarının yetersiz alınması durumunda vücut için gerekli olan enerjisi sağlanamayacaktır. Düşük karbonhidrat ve yüksek protein içerikli diyetlerde gerçekleşen ağırlık kaybı ilk olarak su sonrasında da kas kitlesindeki azalmayla sağlanır.

Bunun yanı sıra Dukan Diyeti gibi karbonhidratın neredeyse hiç olmadığı, proteinin ise sınırsız tüketildiği diyetlerde, diyetin yağ ve kalori içeriğine bağlı olarak tansiyon ve kan kolesterol değeri yükselir, kan şekeri düşer ve aynı zamanda karaciğere ve böbreğe de yük getirebilir. Bu durumlar da vücudumuzda geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir.

 

• Aç kalarak yapılan diyetler

Kilo verme planlandığında aç kalmak hep iyi bir başlangıç olarak görünüyor çünkü diyet denince akla hep aç kalmak geliyor. Ancak aç kalmak vücudun normal işlevini göstermesi için gerekli enerji ve besin öğelerinin karşılanmasında yetersiz kalıyor. Hızlı kilo kaybı çoğunlukla kas ve su kaybı ile sağlandığından bu durumda beraberinde halsizlik, yorgunluk hatta uyku problemlerini getiriyor.

Bunun yanı sıra aç kalmanın vücuttan toksik maddeleri attığı gibi bir düşünce de vardır. Aksine vücutta yeterli karbonhidrat alınmadığı için enerji gereksinimi karşılanamadığından keton cisimcikleri olarak bilinen kimyasallar oluşur, bu durumda başta böbreklerimiz olmak üzere sağlığımıza zarar verir. 

 

 

• Mucize diyetler

Çeşitlilikten uzak, tek bir besin veya besin grubu tüketilerek yapılan her lezzete ve tada uygun diyetler var. “Lahana diyeti, kiraz diyeti, greyfurt diyeti, Hollywood diyeti” gibi diyetler bilindiği gibi yağ yakımı sağlamasının aksine vücuttan su ve kas kaybına yol açarlar. Bu durumda da verilen kilolar hızla ve fazlasıyla geri gelebilir. Sürekli kilo alıp-verme süreci içerisinde olmak bazal metabolizma hızının yavaşlamasına neden olabilir.  Ayrıca bu diyetler kişiye beslenme alışkanlığı kazandırmaz.

 

• Posa içeriği yüksek düşük kalorili diyetler

Bu tip diyetlerde genelde vücut tarafından emilemediği için çok az kalori vermesi ve tokluk hissini artırması nedeniyle sebze, kuru baklagil, meyve ve tam tahıl ürünleri gibi posa açısından zengin besinler tercih ediliyor. Yüksek posa içeren diyetlerde protein yetersizliği görülebiliyor. Bunun yanı sıra eğer su alımına dikkat edilmezse kabızlık ve dehidratasyon gibi sorunlarla da karşılaşılabiliyor.

Kilo verme de posa açısından aşırıya kaçmamak gerek çünkü bu gibi besinler önce sıvı emilimini sağlayarak daha sonrada mideyi kaplayarak açlık hissini azaltırlar. Ancak sindirim yollarında tıkanıklığa ve sonrasında da bazı sorunlara yol açabilirler.

 

                                                                                                                      Dyt. Sernaz Çakır Ercil

                                                                                                                      www.sernazcakir.com