SERNAZ ÇAKIR (Beslenme ve Diyet Uzmanı)
KIRK YIL HATIRI VARDIR DERLER AMA...
Kafein;
insan beslenmesinde yer alan orta derecede bir uyarıcıdır.Bitkilerde, doğal
olarak bulunan kafein bitkilerin yaprak, tohum ve meyve kısımlarında yer alır.Başta
kahve olmak üzere çay, kola, çikolata beslenmemizdeki ana kafein kaynaklarıdır.Kafein
merkezi sinir sisteminde uyarıcı etki gösterir.Bazı çalışmalar kafeinin
nikotin,amfetamin gibi bağımlılık yapıcı etkisi olduğunu belirtmektedir.
İnsanlar;
kafeinli içecekleri uyanık kalmak,yorgunluğu önlemek gibi etkileri olduğunu
söylese de kafein kişiden kişiye farklı etki gösterir.Bazı kişiler günlük
alışkın oldukları kahve ya da çayı tüketmediklerin de baş ağrısı şikayetleri
olduğunu söylerler bu durum bağımlılıktan çok alışkanlık olarakta
tanımlanabilir.
Kafein Kaynakları Ve Miktarları
Kahve
(150 ml)
Filtre Kahve 115
mg
Hazır Kahve 65 mg
Türk Kahvesi 57
mg
Kafeinsiz Kahve 3
mg
Espresso kahve(60 ml) 100 mg
Çay
(150 ml)
Hazır Çay 30 mg
Buzlu Çay(360ml) 70 mg
Kafeinsiz Çay 1 mg
Bazı
gazlı içecekler
Kola (330 ml) 60 mg
Diyet Kola (330 ml) 27,5 mg
Bazı
alkolsüz içecekler(360 ml) 35 mg
Bazı
enerji içecekleri 80
mg
Kakaolu
içecekler ( 150 ml) 5 mg
Çikolatalı
Süt ( 240 ml) 5 mg
Sütlü
Çikolata( 30 ml) 5
mg
Bitter
Çikolata( 30 ml) 20
mg
Kafeinin Zararları
Kafein
alımının etkileri, miktarına sıklığına, vücut ağırlığına ve fiziksel
özelliklere göre kişiden kişiye değişiklik göstermektedir.
- Kafeinli
içecekler, kafeinin yüksek diüretik etkisinden dolayı iyi bir sıvı kaynağı
değillerdir ve su yerine tüketilemezler.Kafein idrar yoluyla vücuttan sıvı
kaybına sebep bu nedenle tüketim miktarı artıkça vücuttan sıvı kaybıda
artmaktadır.
- Kafein, 1 kupa
kahve tüketildiğinde 1 tatlı kaşığı sütün içerdiği kadar kalsiyum kaybına
neden olmaktadır.Bu nedenle kahve tüketilirken daha çok sütle yapılanları
tercih edilmelidir.
- Aşırı kafein
alımının vücutta huzursuzluk, uykusuzluk, asabiyet gibi olumsuz etkileri
vardır.
- Aynı zamanda kalp
çarpıntısına neden olabilir ve kısa süreliğine de olsa tansiyonu yükseltebilir.Ancak
kafeinin bu gibi etkileri uzun süreli değildir.Genellikle 3-4 saat
içerisinde vücuttan atılır.
Kafeini Hiç Tüketmeyecek miyiz?
Beslenmenin
bir parçası olarak hepimiz gün içerisinde az miktarda da olsa kafein
tüketiyoruz.Sağlıklı yetişkin bireylerde günde 200-300 mg kafein tüketim
miktarı herhangi bir olumsuz etki göstermemektedi.Ancak bazı durumlarda kafein
tüketiminin tamamen kesilmesi bazı durumlarda ise dikkatli tüketilmesi
gerekmektedir.Örneğin;
- Gebelik veya
emzirme döneminde iseniz kafein tüketimini kesmeniz gerekir.Kafeini bu
dönemlerde plesenta yoluyla bebeğe ve anne sütüne geçebileceğinden,
uyarıcı etkisinden dolayı bebeğe zarar verebilir.
- Kafein, asit
salınımını artırabileceği, mide iç yüzeyine zarar verebileceğinden gastrit
ya da ülser gibi mide rahatsızlığı olan kişilerde kafein tüketimi
kesilmelidir.
- Tansiyon sorunu
olan kişilerde tansiyonu yükseltebileceği ve kalp çarpıntısına neden
olabileceğinden dikkatli tüketilmesi gerekmektedir.Ancak kafein vücutta
birikmediğinden az miktarda tüketildiğine ciddi olumsuz sonuçları olmaz.
- Çocukların
kafenine duyarlılıkları yetişkinlere göre 3 kat daha fazladır. Bu nedenle
çocukların tükettiği 1 kutu kola yetişkinlerin tükettiği 3 fincan kahveye
denk gelmektedir. Çocuklarda kafein tüketimi sınırlandırılmalıdır.
- Herhangi bir
sağlık problemi ya da özel bir durum olmasa bile kişi kafeinin vücudundaki
etkilerine dikkat etmelidir. Ve tüketim miktarını ona göre ayarlamalı,
yerine daha sağlıklı içecekleri tercih etmelidir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Aşırı miktarda
kafein tüketenler için,kafeinin birden kesilmesi bazı kişilerde baş ağrısı
ya da uyuklamaya neden olabilir. Bu nedenle diyetinizden kafeinli
içecekleri yavaş yavaş çıkartmayı deneyin.
- Uyku problemi
yaşayan kişiler, kafeinin uyarıcı etkisinden dolayı özellikle akşamları
kafein tüketimini sınırlandırmalıdır.
- Hazır kahveler
yerine kafeinsiz kahveleri tercih edin.
- Uzun süre demlenen
çay bir kaç dakika demlenen çaya göre daha fazla kafein içerir.Bu nedenle
çaylarınızı fazla demlemeyin, açık çay içmeyi tercih edin.
- Tüketeceğiniz
içeceklerin etiket bilgilerini okuyarak kafeinsiz olanlarını tercih edin.
- Günlük kahve ya da
çay tüketiminizi sağlığınıza olumsuz yönde etkisi olmaması için 2 fincanla
sınırlamaya çalışın. Eğer kafeinsiz tüketiyorsanız bu miktarı biraz daha
artırılabilirsiniz.
Dyt. Sernaz ÇAKIR ERCİL
14.03.12
YORUMLAR
 | Yükleniyor... |